Tuổi thai tính như thế nào?

Tuổi thai

        "9 tháng 10 ngày - mang nặng đẻ đau". Vậy tại sao lại có con số 9 tháng 10 ngày này?

        9 tháng + 10 ngày

            = 9 x 30 ngày + 10 ngày

            = 280 ngày = 40 tuần.

        Ngày xưa có thai ông bà ta hay nói là thai được bao nhiêu tháng, hiện nay hầu hết các bác sĩ lại bảo thai bao nhiều tuần? Vì đơn vị tháng thì quá dài để theo dõi thai, ngày thì lại quá ngắn, do đó để khám và đánh giá phát triển thai thì đơn vị tuần là phù hợp nhất. Các chị em nói chuyện với nhau thì đôi khi ta nói thai bao nhiêu tháng cho gần gũi hơn. Khi đổi tháng với tuần cần chú ý 3 tháng là khoảng 13 tuần chứ không phải 12 tuần. 6 tháng là khoảng 26 tuần. 9 tháng là khoảng 39 tuần.

Vậy 40 tuần này tính từ ngày nào đến ngày nào?

        40 tuần tính từ kinh chót đến ngày dự sanh (kinh đều 28 ngày)

        Do đó nếu kinh đều, chu kì 28 ngày thì cách để tính ngày dự sanh là lấy ngày kinh cuối + 40 tuần. Để cộng nhanh bài toán này ta có công thức lấy ngày của kinh cuối +7 và tháng của kinh cuối -3 sẽ ra ngày dự sanh. Ví dụ ngày kinh cuối là 1/4 thì dự sanh là ngày 1+7 tháng 4-3 = ngày 8/1.

        Nếu chu kỳ đều và khác 28 ngày thì ta có thể điều chỉnh bằng cách cộng thêm số ngày ít hơn so với 28 ngày hoặc trừ đi số ngày nhiều hơn 28 ngày. Nếu kinh không đều thì rất khó tính tuổi thai dựa vào kinh cuối.

        Tuy nhiên dựa vào kinh cuối vẫn có 1 số vấn đề dễ gây nhầm lẫn. Ví dụ mình nghĩ ra huyết âm đạo là ngày hành kinh tuy nhiên huyết âm đạo đó có thể không phải máu kinh mà là máu do thai làm tổ hay động thai..., rồi cũng chưa chắc rụng trứng đúng ngày như mình đoán, rồi chưa chắc thụ thai đúng như mình nghĩ, nên dựa vào kinh cuối đôi khi hay bị nhầm lẫn.

        Thật may mắn là hiện nay chúng ta có siêu âm, và tuổi thai dựa trên siêu âm 3 tháng đầu là rất chính xác. Khi có sự sai lệch nhiều giữa tuổi thai theo kinh cuối và tuổi thai theo siêu âm thì các bác sĩ thường tính theo siêu âm 3 tháng đầu.
        Do đó cần đi khám bác sĩ trong 3 tháng đầu để bác sĩ xác định tuổi thai và tính ngày dự sanh đúng, giúp thuận tiện theo dõi và đánh giá thai kì về sau.

BS. Trọng Quí

Đọc thêm...

 CẤY QUE TRÁNH THAI SAU SINH

        Que cấy tránh thai là phương pháp ngừa thai an toàn, hiệu quả cao, được đông đảo các chị em sử dụng. Vậy sau sinh có cấy que tránh thai được không?

(Que cấy ngừa thai IMPLANON NXT chứa 68mg etonogestrel)

        Hiện tại que cấy tránh thai được sử dụng phổ biến là IMPLANON NXT chứa 68mg etonogestrel, có hiệu quả ngừa thai 3 năm. Sau sanh vẫn có thể cấy que ngừa thai implanon NXT được, tuy nhiên thời điểm có thể khác nhau đối với mỗi người, tùy vào có kinh lại hay chưa, có cho con bú hay không.

(Thời điểm cấy que tránh thai IMPLANON NXT sau sanh)

        Nếu như chị em đã có kinh lại thì có thể cấy que bất cứ lúc nào trong vòng 5 ngày đầu ra kinh, sau 5 ngày thì cần có phương pháp tránh thai hỗ trợ 7 ngày kế tiếp như dùng bao cao su hay không quan hệ.

        Nếu như có kinh lại thì tùy thuộc vào chị em có cho con bú mẹ hay không, nếu vì lý do gì đó mẹ không cho con bú được, thì trong vòng 21 ngày sau sanh, ta có thể cấy que tránh thai bất cứ lúc nào, sau 21 ngày thì cần phương pháp tránh thai hỗ trợ 7 ngày kề tiếp sau cấy que.

        Trường hợp các chị em đang cho con bú thì có 2 kiểu, nếu cho con bú mẹ hoàn toàn hoặc gần như hoàn toàn (tức là cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, không cho con ăn hay uống thêm bất cứ thứ gì, chỉ chấp nhận cho con uống 1 ít nước trái cây hoặc vitmin D), nếu được như vậy thì khả năng có bầu trộm (có thai khi chưa có kinh lại sau sanh) là rất thấp, nên chúng ta có thể cấy que tránh thai bất cứ lúc nào sau sanh từ 6 tuần đến 6 tháng.

        Nếu cho con bú không hoàn toàn thì khả năng Ccị em có bầu trôm là có, nên cần loại trừ khả năng có thai và dùng phương pháp tránh thai hỗ trợ 7 ngày kế tiếp sau cấy que.

        Các trường hợp cho con bú dưới 6 tuần cần cân nhắc, chỉ cấy que khi không còn phuong pháp tránh thai nào khác.

BS. Trọng Quí

Đọc thêm...

Que cấy tránh thai

 NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ

QUE CẤY TRÁNH THAI IMPLANON NXT

        Que cấy tránh thai etonogestrel là phương pháp ngừa thai có hiệu quả cao, dài hạn và không phụ thuộc vào sự tuân thủ của người sử dụng như các thuốc tránh thai dạng uống. Tuy nhiên, như các biện pháp tránh thai chỉ chứa progestogen khác, thay đổi kiểu ra máu kinh là tác dụng phụ thường gặp và là lý do quan trọng nhất khiến người phụ nữ ngừng sử dụng các biện pháp tránh thai này.

        Các kiểu ra máu âm đạo sau sau khi cấy que có thể bao gồm ra máu thường xuyên và/hoặc kéo dài hoặc không thường xuyên, có những giai đoạn vô kinh. Cơ chế của sự xáo trộn kiểu ra máu vẫn chưa được hiểu rõ nhưng có lẽ do phối hợp của sự bài tiết dao động estradiol của buồng trứng và hiện tường tiếp xúc liên tục với progestogen của các tuyến nội mạc, chất nền và hệ mạch máu dẫn đến sự rối loạn sinh mạch trong nội mạc tử cung với các mạch máu bề mặt tử cung có thành mỏng manh, dễ vỡ, thiếu các chu bào, khiếm khuyết màng đáy, các bạch cầu di cư thay đổi và sự phóng thích enzyme matrix metalloproteinase bị xáo trộn.

        Toàn bộ lượng máu mất từ nội mạc tử cung của những phụ nữ đang sử dụng biện pháp ngừa thai với que cấy dưới da chứa progestogen thường ít hơn một cách có 1ý nghĩa so với lượng máu mất đi trong mỗi chi kỳ kinh nguyệt tự nhiên của họ.

        Việc tư vấn sử dụng đặc biệt về những vấn đề liên quan đến ra máu âm đạo, đóng vao trò quan trọng trong việc cải thiện sự chấp nhận và tiếp tục sử dụng của người phụ nữ đối với que cấy tránh thai etonogestrel. 

(Que cấy là một ống nhỏ làm bằng chất dẻo chứa thuốc tránh thai,

được đặt dưới da mặt trong cánh tay)

Que cấy và dụng cụ hỗ trợ đặt que cấy)

(Cách đặt que cấy dưới da)

• Que cấy tránh thai etonogestrel có hiệu quả ngừa thai cao, hiệu quả ngừa thai duy trì trong 3 năm, chức năng sinh sản hồi phục nhanh chóng ngay sau rút que cấy.
• 35-52% phụ nữ có 3-5 đợt ra máu - rỉ máu âm đạo trong 3 năm sử dụng que cấy etonogestrel. 
• Tỷ lệ phụ nữ Đông Nam Á ngưng sử dụng sớm que cấy tránh thai etonogestrel là 5.1%.
• Kiểu ra máu trong 3 tháng đầu tiên có thể tiên đoán kiểu ra máu trong thời gian sau đó ở nhiều phụ nữ. Nhóm phụ nữ có kiểu ra máu thuận lợi trong 3 tháng đầu tiên có xu hướng tiếp tục với kiểu ra máu này trong 2 năm đầu tiên sử dụng. Nhóm phụ nữ có kiểu ra máu không thuận lợi trong 3 tháng đầu tiên có tối thiểu 50% cơ hội các kiểu ra máu sẽ cải thiện về sau.
• 77% phụ nữ đau bụng kinh đã khỏi hoàn toàn triệu chứng.
• So với các phương pháp tránh thai dài hạn khác, sử dụng que cấy etonogestrel có tỷ lệ mang thai ngoại ý thấp, số ngày ra máu-rỉ máu âm đạo tương đối hằng định, tỷ lệ vô kinh giảm dần trong 3 năm sử dụng, tỷ lệ ngưng sử dụng do ra máu kinh bất thường sau 1 năm thấp (2.1%) và tỷ lệ tiếp tục sử dụng cao (82.6%)

(Tham khảo: MIMS, hình ảnh: Internet)

BS. Trọng Quí

Đọc thêm...

 Mẹ bị sốt cho con bú được không?

• Mẹ bị sốt có nên cho con bú? là một thắc mắc của khá nhiều mẹ đang cho con bú.
• Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần tìm hiểu thêm nguyên nhân mẹ bị sốt là gì?

          Có rất rất nhiều nguyên nhân làm cho mẹ sốt, trong đó thường gặp nhất là sốt do nhiễm siêu vi thông thường mà chúng ta hay gọi là bị cảm. Cần cẩn thận loại trừ khả năng bị các nguyên nhân khác cần được bác sĩ khám và điều trị phù hợp (Sốt cao liên tục, uống thuốc hạ sốt mà không đỡ, sốt kéo dài, sốt kèm theo đau bụng, đau ngực, khó thở, đau đầu nhiều....).

• Vậy khi bị cảm mẹ có cho con bú được không? 
• Có 2 vấn đề chúng ta quan tâm là lây bệnh cho con và sữa mẹ có bị gì không?

          LÂY BỆNH CHO CON: cảm thường lây qua đường hô hấp hoặc lây qua bàn tay của mẹ khi chăm con (giống giống như COVID vậy) và chúng có thể lây bệnh trước khi mình phát bệnh. Có nghĩa là hôm nay mình phát bệnh thì có nghĩa là những ai tiếp xúc với mình vài ngày trước đó đều có khả năng là đã bị lây bệnh rồi. VÀ thường thường nhà có 1 người bệnh là dễ lây thành cả nhà bệnh theo. Do đó có thể con của bạn cũng đã bị nhiễm siêu vi rồi. 

           Biết đường lây như vậy thì chúng ta có thể phòng ngừa GIẢM NGUY CƠ LÂY BỆNH bằng cách đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng trước khi chăm bé, vệ sinh nhà cửa - đồ chơi của bé và CHO BÉ BÚ SỮA MẸ - TẠI SAO VẬY?

          Vì khi mẹ nhiễm siêu vi thì cơ thể sẽ tạo kháng thể. Kháng thể sẽ tiêu diệt siêu vi giúp mình hết bệnh. Kháng thể tiết qua sữa làm sữa mẹ có kháng thể. Khi mẹ phát bệnh có thể con đã nhiễm siêu vi từ mẹ rồi, có thể phát bệnh hoặc chưa, tuy nhiên kháng thể trong sữa có thể giúp bảo vệ con, ngoài ra trong sữa còn có nhiều yếu tố tăng sức đề kháng cho con khác ngoài kháng thể và rất rất nhiều cái lợi khác từ sữa mẹ. Tóm lại là sữa mẹ sẽ không bị gì mà còn tốt và phù hợp với con hơn.

          Do đó cho con bú mẹ hay không thì không thì không liên quan nhiều lắm đến việc con bị lây bệnh hay không. Bú mẹ góp phần giúp con không phát bệnh hoặc bệnh nhẹ hơn. Chú ý khi chăm con cần đeo khẩu trang và rửa tay trước khi chăm bé.

BS. Trọng Quí 

Đọc thêm...

Kinh cuối là gì?

KINH CUỐI LÀ GÌ?

• Khi đi khám thai hay đi khám phụ khoa, chị em thường được hỏi kinh cuối (hoặc kinh chót) là ngày nào? Vậy kinh cuối là gì và hiểu kinh cuối như thế nào cho đúng?
• Đơn giản thì ngày kinh cuối là ngày đầu tiên của kì hành kinh cuối cùng. Chú ý là ngày đầu tiên ra kinh chứ không phải là ngày cuối cùng còn ra kinh.
• Ngày này có ý nghĩa quan trọng vì dựa vào ngày kinh cuối này để tính xem chúng ta hiện đang ở ngày thứ mấy của chu kì, đang ở giai đoạn nào để giúp các bác sĩ đánh giá ban đầu khi thăm khám.

• Dựa vào ngày kinh cuối này có thể đoán được các chị em đang ở giai đoạn trước rụng trứng, sau rụng trứng, quanh ngày rụng trứng, rồi có trễ kinh không? có thai không? có thai thì ước tính thai được bao lớn?...
• Tuy nhiên ngày kinh cuối chỉ có giá trị với các chị em có chu kì kinh nguyệt đều mà thôi.

BS. Trọng Quí

Đọc thêm...

Chu kì kinh nguyệt là gì?

Chu kì kinh nguyệt là gì?

• Hành kinh là ra máu kinh âm đạo nhưng không phải ra máu âm đạo nào cũng là hành kinh. Vậy Hành kinh là gì? Chu kì kinh nguyệt là gì?
• Theo lý thuyết thì khoảng 14 ngày trước ngày hành kinh là ngày Rụng trứng.

• Khi trứng rụng sẽ đi vào 1 trong 2 vòi trứng (đường vào tử cung). Chỗ trứng rụng sẽ tạo thành nang hoàng thể -> tiết ra Chất tác động lên nội mạc tử cung (lớp trong của tử cung) giúp cho Phôi thai dễ làm tổ. Hoặc có thể nói Hoàng thể nuôi Nội mạc tử cung. 

• Hoàng thể chỉ tồn tại khoảng 14 ngày thì không thể nuôi nội mạc tử cung được nữa. Khi đó Nội mạc tử cung sụp đổ và bong phần dày bên ngoài, chảy ra ngoài tạo thành kinh nguyệt.
• Trừ khi có thai (trứng và tinh trùng gặp nhau, Thụ tinh trong vòi trứng trứng, tạo Phôi thai). Phôi thai theo vòi trứng vào trong lòng tử cung. Mất khoảng 10 ngày để Phôi thai làm tổ thành công. Khi làm tổ thành công thì nhau thai sẽ tiết chất để duy trì hoàng thể, duy trì nội mạc --> không hành kinh. Do đó khi trễ kinh ta thường nghĩ đến có thai.
• Như vậy rụng trứng tạo Hoàng thể nuôi Nội mạc tử cung cung để dễ có thai, có thai sẽ duy trì hoàng thể. Nếu không có thai sẽ suy hoàng thể, sụp đổ nội mạc tử cung, hành kinh. Hành kinh xong sẽ qua chu kì mới, rồi rụng trứng.... lặp đi lặp lại theo chu kì, đó là chu kì kinh nguyệt.
• Lý tưởng là chu kì dài 28 này. Ngày 1 là ra kinh, ngày 14 là rụng trứng.
• Tuy nhiên nhiều người chu kì khác 28 ngày, khi đó ngày rụng trứng là 14 ngày trước ngày hành kinh dự kiến sắp tới.
• Chu kì không đều hoặc kéo dài hoặc ra nhiều máu kinh thì bạn cần gặp Bác Sĩ Sản Phụ khoa để kiểm trả xem có bệnh lý gì không?

BS. Trọng Quí

Đọc thêm...