Hoàng thể xuất huyết là gì?

HOÀNG THỂ XUẤT HUYẾT

        Bình thường thì ở phụ nữ độ tuổi sinh sản, khi rụng trứng hầu như không có biến chứng gì, tuy nhiên vẫn có một số hiếm trường hợp bị VỠ HOÀNG THỂ XUẤT HUYẾT, vậy hoàng thể là gì? hoàng thể xuất huyết là gì? vỡ hoàng thể xuất huyết là gì?

        Mỗi chu kỳ, chị em thường có 1 nang noãn to và đẹp nhất chứa trứng được rụng vào ổ bụng. Sau khi rụng, trứng sẽ chui vào vòi trứng và nếu gặp tinh trùng sẽ thụ tinh trong đó. Tại vị trí trứng rụng của buồng trứng sẽ chảy 1 ít máu vào ổ bụng hoặc chảy vào trong nang và tự cầm (điều này cũng lý giải nhiều chị em bị đau bụng khi rụng trứng). Sau đó nang này sẽ trở thành hoàng thể để tiết ra các chất giúp thuận lợi cho mang thai. Nếu máu chảy vào trong nang nhiều quá thì làm nang căng và to lên, khi đó nang này được gọi là hoàng thể xuất huyết.

        Hoàng thể xuất huyết có thể rất căng có thể tự vỡ hoặc vỡ khi có tác động của ngoại lực lên nang như sau tập thể dục, quan hệ tình dục, chấn thương hoặc thăm khám vùng chậu. Các triệu chứng lâm sàng là chủ yếu do sự kích thích phúc mạc của máu chảy và nếu nặng thì có triệu chứng của mất máu. (vỡ hoàng thể xuất huyết làm chảy máu vô ổ bụng, máu này kích thích màng lót trong ổ bụng làm chúng ta đau bụng, chảy máu nhiều thì có thể vã mồ hôi, tim đập nhanh, mệt, xỉu,... do mất máu nhiều).

        Có nhiều nguyên nhân có biểu hiện tương tự bao gồm thai lạc chỗ, xoắn phần phụ, u hoặc viêm vùng chậu (1,2). Tỷ lệ thật sự của hoàng thể xuất huyết thì không rõ do thường là không có triệu chứng nên không được phát hiện.

        Hallatt và cộng sự báo cáo (1): phụ nữ trẻ gặp nhiều hơn. Hầu hết vỡ xảy ra trong giai đoạn sau rụng trứng (pha hoàng thể của chu kỳ). Mặc dù vỡ có thể xảy ra bất cứ độ tuổi nào nhưng dường như hay gặp ở giai đoạn sớm sau có kinh lần đầu.

        Có mối liên hệ giữa quan hệ tình dục và vỡ hoàng thể được mô tả bời Aggarwal và cộng sự (3). Hoàng thể xuất huyết trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ sẩy thai tự nhiên (1).

BS. Trọng Quí

Tham khảo: 

1. Hallatt JG, Steele CH Jr, Snyder M. Ruptured corpus luteum with hemoperitoneum: a study of 173 surgical cases. Am J Obset Gynecol 1984;149:5-9.
2. Gupta N, Dadhwal V, Deka D, Jain SK, Mittal S. Corpus luteum hemorrhage: rare complication of congenital and acquired coagulation abnormalities. J Obstet Gynaecol 2007;33:376-80.
3. Aggarwal A, Goel P, Wanchu M, Malhotra R, Malhotra S. Ruptured corpus luteum with hemoperitoneum. J Obstet Gynecol Ind 2004;54:488-90.

Đọc thêm...

Lạc nội mạc tử cung là gì?

 LẠC NỘI MẠC TỬ CUNG

    Nội mạc tử cung (nội là bên trong, mạc là màn, nội mạc tử cung là lớp màn ở bên trong của tử cung) bình thường thì lớp màn bên trong tử cung này nằm ở trong lòng tử cung. Nội mạc tử cung dày mỏng theo chu kì, lúc mới có kinh thì nó mỏng, sau đó nó dày lên từ từ cho đến khi bong ra để tạo thành kinh nguyệt, khi bong ra thì nó mỏng đi. Vậy tóm lại nội mạc tử cung là nằm ở trong lòng tử cung. Vậy lạc nội mạc tử cung là nội mạc tử cung không nằm ở trong tử cung nữa mà nó hiện diện ở những chỗ khác như trong cơ tử cung, trong bụng, trong sẹo mổ cũ,.... khi đó thì chuyện gì sẽ xảy ra?

(Hình từ sách williams-Gynecology 2nd edition)

    Định nghĩa theo tài liệu hướng dẫn của bộ y tế năm 2019 thì "lạc nội mạc tử cung là bệnh lý phụ khoa mạn tính, phức tạp, dễ tái phát, trong đó có hiện diện của mô giống mô tuyến ở nội mạc tử cung và mô điệm tùy hành nằm ngoài buồng trứng. Sự hiện diện mô lạc chỗ này thúc đẩy sự hình thành các phản ứng viêm mãn tính và là bệnh lý phụ thuốc estrogen". Đọc định nghĩa thôi là thấy phức tạp rồi, nhưng thật ra mà nói thì bệnh này nó phức tạp thật.

    Lạc nội mạc tử cung có các thể: Lạc nội mạc tử cung ở phúc mạc (phúc là bụng, mạc là màn, phúc mạc là màn bên trong bụng, nó bao phủ nhiều cơ quan trong ổ bụng), lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng (buồng trứng nằm trong ổ bụng, không có phúc mạc bao phủ), lạc nội mạc tử cung sâu, lạc nội mạc tử cung vào cơ tử cung (hay còn gọi là bệnh tuyến cơ tử cung), 1 người có thể có cùng lúc nhiều thể cùng hiện diện.

    Tần suất mắc bệnh không được biết chính xác, ước tính khoảng 10% phụ nữ độ tuổi sinh sản bị lạc nội mạc tử cung. Trong những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có khoảng 40-82% bị đau vùng chậu mạn tính, 50% bị ảnh hưởng gây hiếm muộn vô sinh, 17-48% là các khối lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng.

    Biểu hiện của bệnh có thể là không triệu chứng nhưng thường là đau vùng chậu, hiếm muộn, hoặc kết hợp cả hai. Chẩn đoán chủ yếu dựa vào các triệu chứng của người bệnh, thăm khám và siêu âm của bác sĩ.

    Bệnh này đòi hỏi phải có một kế hoạch điều trị dài hạn với mục tiêu tối ưu hóa điều trị nội khoa (dùng thuốc) tránh lặp đi lặp lại các can thiệp ngoại khoa (tranh mổ tới mổ lui nhiều lần)

    Mặc dù có rất nhiều nỗ lực trong nghiên cứu về lạc nội mạc tử cung, các bác sĩ hiện tại vẫn đang đối diện với không ít khó khăn trong chẩn đoán và xử trí.

BS. Trọng Quí

Tham khảo tài liệu "Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị lạc nội mạc tử cung của Bộ Y tế năm 2019"

Đọc thêm...